Βοηθητικές σημειώσεις Β΄ Γυμνασίου

Σχολικό Έτος 2013-2014

Θρησκευτικά

Β΄Γυμνασίου

B΄τεύχος: Αρχή του νέου κόσμου του Χριστού

Επιμέλεια:

Γεώργιος Β. Τσούπρας

Καθηγητής Θεολόγος

Δρ. Θεολογίας

Mέγαρα 2013

5η Διδακτική Ενότητα

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου

Ποια ήταν η Θεοτόκος

Από την έξοδο των πρωτοπλάστων από τον Παράδεισο μέχρι την εποχή των ύστερων προφητών, όλοι οι πιστοί άνδρες της Παλαιάς Διαθήκης περίμεναν τον ερχομότου Μεσσία.

Η κοπέλα που επιλέχτηκε από το Θεό για να φέρει στον κόσμο ήταν η Μαρία από τη Ναζαρέτ.

• Οι γονείς της καταγόταν από τη βασιλική γενιά του Δαβίδ αλλά δεν ζούσαν.
• Ο Θεός την είχε προστατεύσει σ’ όλη της τη ζωή και η ίδια ήταν αγνή και πιστή.
• Ήταν αρραβωνιασμένη με τον Ιωσήφ, έναν μαραγκό από τη Βηθλεέμ, πολύ μεγαλύτερό της στην ηλικία, χήρο με παιδιά.

Ο άγγελος εμφανίζεται στη Μαρία

• Ο άγγελος Γαβριήλ εμφανίστηκε στη Μαρία και της ανήγγειλε το χαρμόσυνο μήνυμα ότι θα γεννήσει το Γιο του Θεού, το σωτήρα του Κόσμου.
• Ονόμασε τη Μαρία «προικισμένη με χάρες, ευλογημένη και εκλεκτή του Θεού».
• Της έδωσε όλες τις εξηγήσεις που χρειαζόταν για να καταλάβει ότι ήταν απεσταλμένος από το Θεό.
• Της είπε ότι το παιδί που θα γεννήσει, να το ονομάσει Ιησού (=σωτήρα), και θα είναι Αυτός που θα ξαναφτιάξει από την αρχή την «βασιλεία του Δαβίδ».

Η στάση της Μαρίας

• Η Μαρία στην αρχή ταράχτηκε με τα λόγια του αγγέλου και αναρωτήθηκε από που προέρχεται.
• Έπειτα φέρθηκε πολύ λογικά και ρώτησε τον άγγελο πως θα συμβεί αυτό αφού ήταν Παρθένος.
• Όταν, όμως, ο άγγελος της εξήγησε ότι η σύλληψη του Υιού του Θεού θα είναι ένα θαύμα του Αγίου Πνεύματος, τότε υποτάχθηκε στο θέλημα του Κυρίου.

Τα διλήμματα του Ιωσήφ

• Όταν ο Ιωσήφ έμαθε ότι η Μαρία ήταν έγκυος, προσπάθησε να την προστατεύσει διώχνοντάς την κρυφά
• Κανονικά ο Νόμος έλεγε ότι έπρεπε να την εξευτελίσει δημόσια γιατί δεν επιτρεπόταν να έχουν σχέσεις πριν το γάμο.
• Ο ίδιος ήταν ευσεβής και πιστός και δεν ήθελε να πάθει τέτοιο κακό η Μαρία

Η εμφάνιση του αγγέλου στον Ιωσήφ.

• Το βράδυ εμφανίστηκε ο άγγελος και του αποκάλυψε ότι η εγκυμοσύνη της Μαρίας είναι θαύμα του Αγίου Πνεύματος.
• Προχώρησε ακόμη πιο πέρα αποκαλύπτοντας του και θα γεννηθεί αυτός που θα σώσει τους ανθρώπους από τις αμαρτίες.
• Για να τον πείσει του παρέθεσε την προφητεία του Ησαία για την Παρθένο που θα γεννήσει τον Εμμανουήλ (=ο Θεός μεθ’ ημών).
• Τότε ο Ιωσήφ πείστηκε ότι πρόκειται για το θαύμα της σωτηρίας του ανθρώπινου γένους και πήρε τη Μαρία ως νόμιμη γυναίκα του.

Η Μαρία είναι η Νέα Εύα

• Με τον Ευαγγελισμό εκπληρώνεται η επαγγελία του Θεού για τη σωτηρία των ανθρώπων
• Αρχίζει μια καινούργια εποχή για την ανθρώπινη ιστορία με τον ερχομό του Χριστού στη γη
• Η Μαρία επιλέγει να πράξει το θέλημα του Θεού, χωρίς να φοβηθεί τις συνέπειες, σε αντίθεση με τους πρωτοπλάστους που επέλεξαν την παρακοή και την αμετανοησία.
• Γίνεται έτσι η Νέα Εύα που θα οδηγήσει τους ανθρώπου σε ένωση με το Θεό.
• Μέσα στα σπλάχνα της κυοφορείται ο σωτήρας των ανθρώπων.

 6η Διδακτική Ενότητα               

Η Γέννηση του Σωτήρα Χριστού

Το ιστορικό πλαίσιο της γέννησης

• Πριν τη γέννηση του Χριστού ο Αυτοκράτορας διέταξε να γίνει απογραφή.
• Η απογραφή έγινε  το 7 – 4 π.Χ. και απογράφτηκαν όλοι οι υπήκοοι στη Ρώμη
• Η Μαρία πήγε στην Βηθλεέμ ακολουθώντας τον Ιωσήφ στον τόπο καταγωγής του.
• Έτσι οικογένεια του Χριστού πια και νομικά είναι η οικογένεια του Ιωσήφ και ο Χριστός πολιτογραφείται στη γενιά του Δαβίδ (βασιλική γενιά).

Η Μαρία γεννά τον Χριστό

• Στη Βηθλεέμ έφθασαν οι μέρες για να γεννήσει η Μαρία. Πράγματι γέννησε τον Χριστό σε ένα σταύλο και τον σπαργάνωσε στη φάτνη.
• Εντύπωση κάνει το γεγονός ότι δε βρέθηκε ένα μέρος για μια έγκυο ετοιμόγεννη.
• Ο Χριστός από πολύ νωρίς αντιμετωπίζει την απανθρωπιά των ανθρώπων

Το χαρμόσυνο μήνυμα της Γέννησης του Σωτήρα

• Το πρώτο πράγμα που αντιμετώπισε ο Χριστός ήταν η φύση που Αυτός δημιούργησε
• Γι’ αυτό και πρώτοι οι άνθρωποι της φύσης αξιώθηκαν να δουν το σωτήρα τους
• Ένας άγγελος πήγε στους βοσκούς και τους ανήγγειλε το χαρμόσυνο μήνυμα.
• Αυτοί αμέσως έσπευσαν στη φάτνη και με χαρά έδωσαν τα φτωχικά τους δώρα στο Χριστό. Αυτό σημαίνει ότι περίμεναν τον ερχομό Του
• Από πάνω άγγελοι δόξαζαν με τους ύμνους τους τον Θεό για τη σωτηρία του κόσμου και για την ειρήνη και την ευδοκία που ήλθε πια στη γη

Όλη η γη περιμένει τον Σωτήρα

• Σε όλες τις παραδόσεις του κόσμου υπήρχαν προφητείες για τον ερχομό του Θεού
• Έτσι,  Μάγοι από την Ανατολή παρακινήθηκαν από το θαυμαστό αστέρι για να πάνε να συναντήσουν τον σωτήρα του κόσμου
• Έφτασαν στα Ιεροσόλυμα και αναζήτησαν τον βασιλέα του Ισραήλ, νομίζοντας ότι θα τον βρουν σε παλάτια
• Το νέο των Μάγων προκάλεσε ταραχή στον Ηρώδη και στην ηγεσία των Εβραίων
• Ήξεραν τις προφητείες αλλά είχε «σκληρύνει η καρδιά τους». Έτσι συνωμότησαν για να εξοντώσουν τον Μεσσία  τους!

Η προσκύνηση των Μάγων

• Οι Μάγοι συνάντησαν τελικά τον Χριστό και τον προσκύνησαν φέρνοντας δώρα
• Χάρηκαν πολύ που συνάντησαν τον Θεό, που και οι δικές τους προφητείες προμήνυαν.
• Ήταν αγνοί άνθρωποι γι’ αυτό και ο Θεός τους ενημέρωσε κατ’ ευθείαν με όνειρό για να μην πάνε πίσω στον Ηρώδη.

Η φυγή στην Αίγυπτο

• Η κακία των ανθρώπων δεν μπορούσε να δεχτεί τον ερχομό του Θεού στη γη
• Ο Ηρώδης φοβόταν μη χάσει την πρόσκαιρη βασιλεία του
• Η μητέρα και το νεογέννητο θείο Βρέφος κατέφυγαν σε μια ξένη χώρα για να προστατευθούν από τη μανία των Ιουδαίων.
• Τα νήπια της Βηθλεέμ ήταν οι πρώτοι μάρτυρες  της νέας πίστης του Χριστού
• Τελικά ο Χριστός σώθηκε και ο Ηρώδης πέθανε φαγωμένος από σκουλήκια!

   8η Διδακτική Ενότητα                                                        

Τα παιδικά χρόνια του Ιησού

Α΄

Η περιτομή του Χριστού και η αφιέρωση Του στο Ναό

• Ο Χριστός ακολούθησε τον Μωσαϊκό Νόμο στα πάντα
• Δεν αναφέρεται ο Ιωσήφ ως πατέρας Του
• Ονομάστηκε Ιησούς= σωτήρας. Υπάκουσαν στον άγγελο!
• Κάθε πρώτο παιδί αφιερωνόταν στον Θεό. Το ίδιο και ο Χριστός

Η υποδοχή του Συμεών

• Ο προφήτης Συμεών περίμενε να δει τον ερχομό του Σωτήρα του κόσμου
• Το Άγιο Πνεύμα φρόντιζε για το σχέδιο της σωτηρίας ακόμη και πριν τον Χριστό
• Ο Συμεών ύμνησε το Θεό αλλά και προφήτευσε το μέλλον του Χριστού
• Οι πιστοί Ισραηλίτες περίμεναν και πίστεψαν στον Χριστό

Η προφητεία του Συμεών

• Ο Συμεών προφήτευσε ότι ο Χριστός αποκαλύψει την  αλήθεια σε όλους τους λαούς.
• Θα δοξάσει τον πιστό λαό του Θεού
• Θα είναι σημείο αντιλεγόμενο, δηλαδή θα προκληθεί διαφωνία για το πρόσωπό Του.
• Όσοι Τον πιστεύσουν θα σωθούν ενώ όσοι δεν Τον δεχτούν θα μείνουν μακρυά του και στο τέλος θα απωλεστούν.
• Ο Συμεών προφήτευσε και για την Παναγία ότι θα της τρυπήσει την καρδιά δίκοπο μαχαίρι.
• Αυτό προμηνούσε  τον διπλό πόνο που χτύπησε την Παναγία κατά την Σταύρωση, όταν είδε το παιδί της να πεθαίνει αλλά και τους ανθρώπους να σταυρώνουν τον Σωτήρα τους.

Β΄

Ο Χριστός πηγαίνει στο Ναό

• Η οικογένεια του Ιωσήφ λειτουργεί σαν μια τυπική ισραηλιτική οικογένεια
• Ακολουθούν τα ιουδαϊκά έθιμα και τους Νόμους
• Ο Χριστός ακολουθούσε τους γονείς  Του και το Νόμο σε όλα
• Οι γονείς Του τού είχαν εμπιστοσύνη και δυό μέρες δεν τον έψαξαν

Ο Χριστός Διδάσκει τους νομοδιδασκάλους

• Ο Χριστός βρέθηκε στον Ναό να συνομιλεί με τους νομοδιδασκάλους.
• Ήταν ασυνήθιστο τα παιδιά να ερμηνεύουν την Γραφή. Ο Χριστός το έκανε
• Οι νομοδιδάσκαλοι κάθονταν και άκουγαν και απορούσαν για τις απαντήσεις Του
• Έγινε ο Δάσκαλος των νομοδιδασκάλων χωρίς να έχει πάει ακόμη καν σχολείο

Ο Χριστός αποκαλύπτει τον Πατέρα Του

• Η Παναγία χρησιμοποιεί τον νομικό όρο «πατέρας» για τον Ιωσήφ
• Ο Χριστός, όμως, τους αποκαλύπτει ότι ο αληθινός πατέρας του ήταν ο Θεός.
• Πρώτη φορά ο Χριστός αποκαλύπτει ότι δεν είναι γιός του Ιωσήφ, χωρίς πάντως να τον καταλάβουν οι άλλοι.
• Ο Ναός κατά τους ισραηλίτες ήταν η κατοικία του Θεού

Ο Χριστός ακολουθεί την οικογένειά Του σε όλα

• Η Παναγία διατηρούσε στην ψυχή της όλη την αλήθεια
• Ο Χριστός ακολούθησε την οικογένειά Του και ζούσε με υπακοή κοντά τους
• Πρόκοβε σε ανθρώπινη σοφία και σε θεία χάρη

9η Διδακτική Ενότητα 

Ιωάννης ο Βαπτιστής: Τελευταίος προφήτης και πρόδρομος του Χριστού

Ο Ιωάννης κηρύττει στην έρημο

• Λίγο πριν τη δημόσια δράση του Χριστού, ένας προάγγελός του, ο Ιωάννης, άρχισε να κηρύττει στην έρημο της Περαίας τη μετάνοια.
• Η μετάνοια σήμαινε ολοκληρωτική αλλαγή νοοτροπίας και ζωής, επιστροφή στο δρόμο του Θεού. Ήταν το έργο των Προφητών.
• Ο ερχομός του είχε προαναγγελθεί από τους Προφήτες, κυρίως από τον Ησαΐα και τον Μαλαχία.
• Ο Ιωάννης ζούσε, τρέφονταν και ντυνόταν ασκητικά, σε αντίθεση με τους ιερείς και τους Φαρισαίους, που επιδείκνυαν τον πλούτο τους.

Το κήρυγμα του Ιωάννη

• Οι πιστοί Ιουδαίοι προσέρχονταν στον Ιωάννη και άκουγαν το κήρυγμά του.
• Ο Ιωάννης τους βάπτιζε στον Ιορδάνη, ενώ αυτοί εξομολογούνταν τις αμαρτίες τους.
• Κατηγόρησε τους Φαρισαίους και τους Σαδδουκαίους που πήγαν χωρίς να πιστεύουν ενώ έκαναν αδικίες και ήταν υποκριτές.
• Το μήνυμά του ήταν μήνυμα δικαιοσύνης και αγάπης.
• Είχε επίγνωση ότι δεν ήταν ο Μεσσίας αλλά απλός ο πρόδρομος του Χριστού.
• Τόνιζε ότι το βάπτισμά του είναι ο προάγγελος του χριστιανικού βαπτίσματος.

Ο Χριστός επιβεβαιώνει την προφητική ιδιότητα του Ιωάννη

• Ο Χριστός μίλησε με τον Ιωάννη με τα καλύτερα λόγια. Είπε ότι καμμιά μάνα δεν γέννησε άλλον άνδρα σαν τον Ιωάννη.
• Είναι ο μεγαλύτερος προφήτης που υπήρξε και εργάζεται ως απεσταλμένος του Θεού για το καλό των ανθρώπων, και όχι ως εκμεταλλευτής, που σκέφτεται το συμφέρον του, και θέλει να τα έχει καλά με όλους.

Ο Ηρώδης φυλακίζει και εκτελεί τον Ιωάννη

• Ο Ιωάννης δεν δίστασε να ελέγξει τον Ηρώδη για όσα παράνομα είχε πράξει
• Ο Ηρώδης φοβήθηκε την επιρροή που είχε ο Ιωάννης στο λαό και τον φυλάκισε.
•  Η Ηρωδιάδα, παράνομη γυναίκα του Ηρώδη, μισούσε τον Ιωάννη επειδή την έλεγχε για τη σχέση της, και σχεδιάζει με μηχανορραφία να τον εξοντώσει.
• Σε ένα επίσημο δείπνο ο Ηρώδης παγιδεύτηκε από το πάθος του και υποτάχθηκε στο καπρίτσιο της Σαλώμης και της Ηρωδιάδας.
• Ο Ιωάννης τελικά αποκεφαλίζεται και το κεφάλι του το παίρνει η Σαλώμη σε ένα πιάτο ως έπαθλο για την ασωτία της

Οι μαθητές του Ιωάννη πηγαίνουν κοντά στο Χριστό

• Ο Ιωάννης είχε γύρω του έναν κύκλο μαθητών που τον πίστευαν σαν προφήτη
• Μετά τον θάνατό του κάποιοι από τους μαθητές του ακολούθησαν τον Χριστό
• Τους είχε προετοιμάσει στέλνοντάς τους να ρωτήσουν αν ο Χριστός είναι Μεσσίας

Η αξία του Ιωάννη

• Ο Ιωάννης ήταν ο τελευταίος και μεγαλύτερος προφήτης
• Ήταν πιστός, δίκαιος, ασκητικός, θυσίασε τη ζωή του στο κήρυγμα του Θεού
• Είχε τη χαρά να δει τον ίδιο τον Χριστό που αυτός προφήτευε
• Τον δεχόμαστε σαν πρόδρομο =προάγγελο του ερχομού του Χριστού
• Τον τιμούμε βάζοντάς τον πάντα δίπλα στο Χριστό και την Παναγία

10η Διδακτική Ενότητα

Ο Χριστός βαπτίζεται στον Ιορδάνη: Ο καινούργιος κόσμος εγκαινιάζεται

Ο Ιωάννης αναγνωρίζει τον Χριστό ως Μεσσία

• Ο Ιωάννης είχε επίγνωση ότι ο Χριστός είναι ο Μεσσίας. Τον γνώριζε ως συγγενή του αλλά εκείνη την ώρα του αποκαλύφθηκε από το Άγιο Πνεύμα ότι ο Χριστός ήταν αυτός που περίμεναν οι άνθρωποι.
• Αποκάλυψε ότι ο Χριστός υπάρχει από πάντοτε (γιατί υπήρχε πριν εγώ γεννηθώ (Ιω. 1,29), δηλαδή ως β΄ πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, πριν γεννηθεί ως άνθρωπος.
• Δεν δίστασε, ούτε ντράπηκε να το δηλώσει σε όλους τους ανθρώπους αλλά αναγνώρισε ότι η αξία του ήταν ελάχιστη μπροστά στον Χριστό.
• Τελικά δέχθηκε να τον βαπτίσει, παρ’ όλες τις αρχικές του αντιρρήσεις, για να εκπληρωθεί το σχέδιο του θεού.
• Ο Χριστός ήταν αναμάρτητος, δεν είχε ανάγκη να βαπτιστεί και να συγχωρηθεί
• Αυτό φάνηκε από το ότι βγήκε αμέσως από το νερό χωρίς να εξομολογηθεί
• Βαπτίστηκε απλώς επειδή ως άνθρωπος συμμετέχει σε όλες τις ανθρώπινες υποχρεώσεις.
• Ο Ιωάννης τον ονομάζει «αμνό του θεού» για δύο λόγους: α) είναι άκακος και αθώος όπως ένα αρνάκι, β) θα θυσιαστεί για να σωθεί ο κόσμος.
• Κάνει εντύπωση ότι ο Μεσσίας δεν έρχεται όπως τον περίμεναν οι Ιουδαίοι αλλά ως «αμνός», ένας ταπεινός σωτήρας που, όπως λέει ο Ησαΐας , θα υποστεί δοκιμασίες και σταυρικό θάνατο.
• Την ώρα της βάπτισης εμφανίστηκε η Αγία Τριάδα:

Ο Χριστός έρχεται στον Ιωάννη να βαπτιστεί

Η εμφάνιση της Αγίας Τριάδας

Ο Χριστός βαπτιζόταν-  Το Άγιο Πνεύμα κατέβηκε εν «είδει περιστεράς» –  Ο Πατέρας επιβεβαίωσε με την φωνή από τα ουράνια

• «Άνοιξαν οι ουρανοί»: Τώρα πια ο Θεός αρχίζει να συμφιλιώνεται με τον άνθρωπο και ο ουρανός γίνεται προσιτός στην ανθρώπινη φύση.
• Ο Θεός Πατέρας αναγνωρίζει και διακηρύσσει επίσημα ότι ο Χριστός είναι ο Μεσσίας και σωτήρας του κόσμου.

Τι φανερώθηκε κατά τη Βάπτιση

• Ο Χριστός είναι ο αγαπημένος Υιός του Θεού Πατέρα.
• Είναι επίσης ο αρχηγός του καινούργιου κόσμου, στον οποίο επικρατεί ενότητα με τον Θεό και με τους συνανθρώπους.
• Το έργο του θα είναι δύσκολο και θα θυσιαστεί ως «αμνός» γι’  αυτό.
• Απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους, αμαρτωλούς και δίκαιους.
• Ενεργεί σύμφωνα με το θέλημα και το σχέδιο του θεού για τη σωτηρία.
• Με τη Βάπτιση εγκαινιάζεται η Βασιλεία του Θεού στη γη, δηλαδή αρχίζει η σωτηρία της ανθρωπότητας μέσω του Ιησού Χριστού.
• Με την επικύρωση του Θεού Πατέρα ο Χριστός αρχίζει τη δημόσια δράση.

11η Διδακτική Ενότητα

Ο Ιησούς και οι μαθητές του

 

Η ομάδα των μαθητών του Ιησού

• Για να επιτελεστεί το έργο του Χριστού χρειαζόταν η συνεργασία των ανθρώπων.
• Ο Χριστός κάλεσε κοντά του κάποιους μαθητές, οι οποίοι θα γινόταν Απόστολοι του μηνύματός Του σε όλη τη γη.
• Ήταν απλοί άνθρωποι αλλά πρόθυμοι να Τον ακολουθήσουν.

Η κλήση των ψαράδων

• Ο Χριστός γνώριζε από πριν τους Πέτρο, Ανδρέα, Ιάκωβο και Ιωάννη.
• Ήταν μαθητές του Βαπτιστή άρα έτοιμοι να γίνουν μαθητές Του.
• Μόλις τους το ζήτησε άφησαν τα πάντα και Τον ακολούθησαν.
• Συνολικά πήρε μαζί του δώδεκα μαθητές, οι οποίοι Τον ακολουθούσαν παντού.
• Αυτοί τον άκουσαν να κηρύττει, είδαν τα θαύματά Του, έζησαν κοντά του τρία χρόνια και τελικά έγιναν μάρτυρες των Παθών και τους Ανάστασής Του.

Ομεγάλος κύκλος των μαθητώ

• Εκτός από τους δώδεκα υπήρχαν κι άλλοι μαθητές. Υπολογίζονται τους 500.
• Ανάμεσά τους και γυναίκες. Περιποιούνταν τον Χριστό και φρόντιζαν την ομάδα.
• Η παρουσία γυναικών ήταν πλήγμα στην αντίληψη ότι η γυναίκα είναι κατώτερη.
• Ανάμεσα τους ήταν η Μαρία η Μαγδαληνή, η Ιωάννα του Χουζά, η Σωσσάνα και τους που είχαν θεραπευθεί θαυματουργικά από το Χριστό.

Η αποστολή των μαθητών

• Ο Χριστός έστειλε τους μαθητές του να κηρύξουν στον λαό.
• Το κήρυγμά τους ήταν ο ερχομός της Βασιλείας του Θεού.
• Τους έδωσε χαρίσματα ώστε να θεραπεύουν κάθε είδους ασθένεια.
• Οι οδηγίες ήταν να μην ζητήσουν τίποτε για τον εαυτό τους αλλά θα τους τα δώσει όλα τα αναγκαία ο Θεός.
• Σημαντική εντολή ήταν να προσφέρουν δωρεάν τη Χάρη του Θεού,που την είχαν λάβει ως δώρο από τον Θεό.

Η παραδοχή της θεότητας του Χριστού

• Στα τρία χρόνια της δράσης του Χριστού, κάποιοι μαθητές άρχισαν να φεύγουν μακρυά του.
• Σταθεροί έμειναν οι δώδεκα, οι γυναίκες και άλλοι 70 από τον ευρύτερο κύκλο.
• Ο Πέτρος, μιλώντας εξ’  ονόματος και των άλλων μαθητών παραδέχτηκε ο Χριστός ήταν ο Αληθινός Θεός.
• Ο Χριστός τους υποσχέθηκε ότι δεν θα τους εγκαταλείψει ποτέ και θα είναι πάντοτε κοντά τους.

Η αξία των Αποστόλων

• Οι μαθητές ήταν απλοί άνθρωποι, με οικογένειες, εργασίες, υποχρεώσεις.
• Μόλις, όμως τους κάλεσε ο Χριστός, εγκατέλειψαν τα πάντα και Τον ακολούθησαν.
• Αυτό φανερώνει την προσμονή τους για τον ερχομό του Μεσσία, που είχαν προαναγγείλει οι Προφήτες τους Παλαιάς Διαθήκης και περίμεναν οι πιστοί.